Tag archieven: grutto

Naar Portugal(1)

In Portugal liggen prachtige gebieden. De Algarve, net als de Ria Formosa zijn uiteraard overbekend. De eerste trip naar Portugal gebeurde in februari dit jaar, speciaal voor overwinterende grutto’s in de omgeving van de Taag en gevolgd door de tweede trip in april naar de Ria Formosa en de Alentejo.

Duizenden overwinterende grutto’s in de rijstvelden bij de Taag. (foto; Jacques van der Neut)

Duizenden grutto’s

Het was een wens die al langer sluimerde, een keer naar de rijstvelden bij de Taag waar ‘onze’ grutto’s overwinteren. Totaal onverwachts word ik weer op het spoor gezet door Otto Plantema. Samen met Astrid Kant heeft hij immers het boek Grutto uitgebracht en hij vroeg of ik daar in mijn columns voor het Algemeen Dagblad aandacht aan wilde besteden. Het idee om een keer naar de grutto’s te gaan in de rijstvelden in de omgeving van de Taag is dus inééns weer springlevend. Het vereist wel het nodige papierwerk, want Covod-19 heerst immers overal. Op internet hebben we een onderkomen gevonden: Quinta da Rosie in Samora Correia. De gunstige ligging ten opzichte van de rijstvelden

Quinta da Rosie in Samora Correia (foto; Jacques van der Neut)

rondom EVOA geeft hierbij de doorslag. Na de landing in Lissabon halen we onze huurauto op en rijden over de Vasco da Gama-brug naar ons onderkomen in Samora Correia, compleet met slaapvertrekken en airco en een heel goed uitgeruste keuken, met bijbehorende apparatuur zoals oven en een magnetron. Een zwembad is er ook, maar in deze tijd van het jaar nog een beetje koud. In de vroege ochtendzon is het echter heerlijk ontbijten. Het geheel is omgeven door een elektronisch schuifhek. Ruben, onze gastheer, en zijn echtgenote zijn bijzonder gastvrij.

Naar de rijstvelden rondom EVOA

De rit naar het bezoekerscentrum van EVOA (Espaço de visitaEspaço de visitação e observação de aves), is zeer zeker niet eentonig. Je passeert uitgestrekte rijstvelden waarin van alles te zien valt; duizenden zwarte ibissen en natuurlijk wolken grutto’s. Onvoorstelbaar! Zeker als de rijstvelden worden geploegd wemelt het ervan de vogels. Natuurlijk ook de nodige steltkluten, slobeenden, groenpootruiters, koereigers, kieviten en bruine kiekendieven. In ieder struikje hoor je het kenmerkende ‘zip…zip…zip’; het geluid van graszangers. In het

Overal horen we het kenmerkende geluid van graszangers ‘zip..zip…zip’. (foto; Jacques van der Neut)

eenvoudige bezoekerscentrum nemen we een bak koffie en vervolgens maken we een wandeling door het afgesloten deel met diverse schuilhutten. Hier zien we onder meer: lepelaar, flamingo, purperkoet, grijze wouw, wintertaling en kluut. Tijdens het rijden zien we werkelijk overal ooievaars bij de nesten; op muren, elektriciteitsmasten, in bomen, op vervallen huizen en op verkeerspleinen. De volgende dagen brengen we diverse bezoeken aan de Taag, bij voorkeur tijdens eb. Prachtige nevengeulen met foeragerende grutto’s, regenwulpen en wulpen. Tijdens een wandeling door Alcochete een groep van zeker duizend flamingo’s. Tijdens eb lopen er ook tientallen mensen op het slik. Zij verzamelen schelpen die zij vervolgens weer te koop aanbieden aan de diverse restaurants.

“Where are the kittens”

In de loop van de week bezoeken we de zoutpannen bij Samouco en rijden langs de zijrivieren van de Taag waar we regelmatig over-

Op het Iberisch schiereiland overwinteren jaarlijks zo’n 400 visarenden. (foto; Jacques van der Neut)

winterende visarenden zien. De laatste jaren blijven er op het Iberisch schiereiland al zo’n 400 visarenden ‘hangen’. Voordat je het weet is zo’n week echter alweer voorbij. Helaas. Op de laatste avond is de auto gepakt, maar Ruben zit met iets…op de Quinta loopt een zwerfkat en getuige de bebloede flanken heeft het dier waarschijnlijk ergens jongen ter wereld gebracht, maar waar? Aangezien Ruben de kat vaak rond onze huurauto ziet, vermoedt hij dat ze in onze auto liggen! Onder de motorkap wordt intensief speurwerk verricht en alle gaten en kieren worden met zaklantaarns onderzocht, maar leiden niet tot het gewenste resultaat. Dan roept Ruben een van zijn honden erbij en hij zegt indringend tegen het dier op fluisterende toon “where are the kittens?” Het hondje kijkt zijn baas aan en houdt zijn kop scheef. Die twee begrijpen elkaar, dat is duidelijk. De hond zakt door zijn poten en kruipt onder de auto, maar begint niet te blaffen. Blijkbaar toch geen nest met jonge katten in onze auto. De volgende ochtend gaan we op tijd weg en rijden weer terug naar de luchthaven in Lissabon.

In de voetsporen van de grutto en de lepelaar

Afbeelding bij agendaitem: 'Boekenweek: lezing van Jacques van der Neut'

Boekenweek: lezing van Jacques van der Neut

In Zuid-Spanje overwinteren duizenden grutto’s. (foto; Jacques van der Neut)

Dit jaar staat de Boekenweek in het teken van de natuur. Ter gelegenheid daarvan geeft columnist, avonturier en fotograaf Jacques van der Neut de lezing “In de voetsporen van de grutto en de lepelaar”. Van Veta la Palma (Spanje), via Marokko en de Westelijke Sahara naar de Banc d’Arguin (Mauritanië) en Djoudj (Senegal).

Koning van de weidevogels
Jaarlijks trekken miljoenen vogels van continent naar continent. Zo ook de grutto en de lepelaar. De grutto doet het niet goed in Nederland. Het aantal broedparen gaat bergafwaarts. De moderne, efficiënte manier van landouw speelt de ‘koning van de weidevogels’, zoals de grutto ook wel wordt genoemd, parten. Omdat onze weilanden de grutto’s in feite niets meer te bieden hebben, keren deze vogels ons steeds vroeger de rug toe. Tegenwoordig verlaten de eerste grutto’s ons land al in eind mei of begin juni. In de jaren ’80 deden zij dat nog in half juli. Grutto’s met kleurringen moeten ons inzicht verschaffen in de trekwegen. Vooral de Rijks Universiteit Groningen doet intensief onderzoek naar grutto’s. Zo voorzien zij grutto’s ook van zenders.

In Djoudj (Senegal) overwinterende lepelaars. (foto; Jacques van der Neut)

Lepelaar kruipt uit het dal
In tegenstelling tot het relaas over de grutto, heeft het verhaal over de lepelaar een gunstige wending doorgemaakt. Het is een wonderlijke wederopstanding; in de jaren 60 van de vorige eeuw, werd immers gevreesd voor het voortbestaan van deze bijzonder elegante vogel in ons land. Onderzoekers uit alle gebieden waar lepelaars broeden of overwinteren, staken regelmatig de koppen bij elkaar en presenteerden diverse beschermingsprogramma’s. Ook bij dit project werden jonge lepelaars voorzien van allerlei kleurringcombinaties en werd er enorm veel kennis verzameld over de gevolgde trekwegen en trekstrategieën. Tegenwoordig schommelt het aantal broedparen van de lepelaar in ons land rond de 3000. Beide soorten volgen we op deze avond en we zien de landschappen waarin zij tijdens de trek verblijven.

Praktische informatie:
Datum: dinsdag 13 maart
Tijd: 19.30 – 22.00 uur
Waar: Stadsbibliotheek Dordrecht – de Blauwe Kamer, Groenmarkt 153. Toegang: gratis en om je aan te melden klik je hier