Tag archieven: Biesbosch

gemaakt in de biesbosch

Actueel

Overvloedige regenval verandert de Noordwaard in wetland

Werkendam – De hevige regenval van de afgelopen week heeft de Noordwaard veranderd in een groot, aaneengesloten wetland.

Door overvloedige regenval veranderde de Noordwaard in een wetland. (foto; Jacques van der Neut)
Door overvloedige regenval veranderde de Noordwaard in een wetland. (foto; Jacques van der Neut)

Het voormalige poldergebied bij Werkendam is in het kader van Ruimte voor de Rivier geschikt gemaakt voor de doorvoer van rivierwater. Volgende maand dienen de aannemers deze megaklus op te leveren.

grotezilverreiger
In drassig grasland foerageren grote zlverreigers. (foto: Jacques van der Neut)

Plas-dras
Wie over de Bandijk naar Werkendam rijdt ziet diverse, op terpen gebouwde nieuwbouwhuizen. Bij de nieuwe bruggen in de Bandijk, liggen uitgestrekte watervlakten. Boven een veel kleinere poel vliegen tientallen kokmeeuwen, die zich beurtelings omlaag laten vallen. Door het wassende water moeten de muizen omhoog en de gretige meeuwen maken daar dankbaar gebruik van. De een zijn dood is nu eenmaal de ander zijn brood. Tijdens een autorit door het kletsnatte gebied zien we dat beeld op meerdere locaties. En er vliegen uiteraard niet alleen maar kokmeeuwen, maar ook veel buizerden, torenvalken en bruine kiekendieven. In plas-dras staande terreingedeelten staan meerdere grote zilverreigers in gespannen, voorover gebogen (jacht)houding. Af en toe slaan ze razendsnel toe. In vochtige weilanden staan honderden kieviten dicht op elkaar gepakt. Vanaf de nieuwe gemalen heb je een prachtig overzicht. Waar ooit de weg langs polder Maltha lag, weerkaatsen natte terreingedeelten in het zonlicht. Wat een enorme metamorfose.

noordwaard2
Een paar jaar geleden lag hier bouwland aan de Noorderklipweg. (foto: Jacques van der Neut)

Graverij
 Door al de ingrepen is de aanblik van het eens zo strakke bouwland totaal gewijzigd. Slootjes die gewoonlijk nauwelijks water voerden, zijn nu brede vaarten geworden. Tijdens zulke natte omstandigheden kunnen we de bijzonder grootschalige graverij in de afgelopen jaren in de Noordwaard , beschouwen als een enorme, natuurlijke impuls. Met al de ingrepen die in de buitengebieden hebben plaatsgevonden (kleiwinning, natuurontwikkeling) ontstaat er zo toch een gebied van internationaal allure! Rijdend over het Gat van Lijnoorden zie je op een gegeven ogenblik links het trafostation met een hoge ringdijk. De weg langs Maltha gaat inééns een flink stuk omlaag. Je realiseert je dan pas dat er qua waterstandsverhoging niet veel nodig is om het geasfalteerde wegdek onder water te laten verdwijnen. Het geheel doet me denken aan de Farne Islands in Oost-Engeland, waarbij het eiland Holy Island alleen bereikbaar is tijdens laag water…

Vogels kijken

Veel ‘IJslanders’ in De Noordwaard

Vorige maand waren de eerste grutto’s in onze contreien weer present. “Voor deze fraaie steltlopers is De Noordwaard in Werkendam een heel belangrijk gebied” zegt Thomas van der Es, boswachter bij Staatsbosbeheer in De Biesbosch. “In de loop van de tijd nemen de aantallen toe. In De Noordwaard verblijven trouwens ook veel IJslandse grutto’s.”

Oostenwind
Grutto’s zijn elegante steltlopers op lange, dunne poten. Ieder voorjaar verzamelen zich grote groepen in De Noordwaard. “In totaal telden we hier bijna 3100 stuks, maar afgelopen weekend verbleven er zelfs 4750 grutto’s. Dat tellen proberen we zo exact mogelijk te doen, maar door de aanhoudende oostenwind waardoor er veel slik droogvalt, krijgen de grutto’s veel speelruimte hetgeen het tellen lastiger maakt. Ze staan dan niet in grote groepen, maar

Bij laag water maken grutto's dankbaar gebruik van droogvallende zandplaten. (foto: Jacques van der Neut)
Bij laag water maken grutto’s dankbaar gebruik van droogvallende zandplaten. (foto: Jacques van der Neut)

verspreiden zich over het hele intergetijdengebied in De Noordwaard.” Volgens Van der Es is het gebied niet alleen van groot belang voor deze steltlopers, maar ook voor vogels zoals bontbekplevieren, kemphanen, wintertalingen en bonte strandlopers. “Als de grutto’s hier landen zijn ze voornamelijk in de weer met foerageren. De snavels verdwijnen onophoudelijk in de weke bodem. Door de directe invloed van het rivierwater, de openingen naar de Nieuwe Merwede bevinden zich immers op een steenworp afstand, is het blijkbaar heel voedselrijk.” De droogvallende slikken in De Noordwaard zijn niet alleen van belang voor de gewone grutto, maar zeker ook voor de IJslandse grutto, die al vroeg in het seizoen een bruinrood getekend verenkleed heeft.

ijslandsegrutto
Om inzicht te krijgen in de trekroutes worden IJslandse grutto’s voorzien van kleurringen. (foto: Jacques van der Neut)

Zoutwatersteltloper
“IJslandse grutto’s trekken in het najaar minder ver dan ‘onze’ grutto’s en overwinteren vooral in West-Europese getijdegebieden zoals Frankrijk, Spanje en Portugal, maar ook wel in Engeland en Ierland. De IJslandse grutto is dus meer een zoutwatersteltloper. Gewone grutto’s gaan echter vooral naar Spanje en West-Afrika, naar zoetwatergebieden en rijstvelden. IJslandse grutto’s worden in het voorjaar in toenemende mate waargenomen in Nederland. Ze verblijven in maart en april enige tijd in natte graslanden voordat ze verder trekken naar IJslandse broedgebieden. De Noordwaard is voor de IJslandse grutto een van de top-vijf gebieden van ons land.” In onze regio zijn de laatste jaren veel natuurontwikkelingsprojecten uitgevoerd en voor steltlopers steekt De Noordwaard daar met kop en schouders bovenuit. Het gebied kent een open structuur en belagers kunnen snel worden opgemerkt. “Terreinen als De Hoge Hof en De Tongplaat zijn omgeven door wilgenbossen en struiken. Het is bekend dat slechtvalken en haviken daar graag gebruik van maken om hun prooien te verrassen.”