Natuur schrappen

De nieuwsbulletins worden de laatste tijd gedomineerd door de stikstofcrisis. Meerdere malen passeert Europese wetgeving hierbij de revue, ook wel bekend als Natura 2000. Om de economische ontwikkelingen niet te belemmeren stelde de politiek (VVD, CDA, PVV en Forum voor Democratie) voor, de huidige natuur dan maar te laten krimpen. Zo wilde men bijvoorbeeld sommige natuurgebieden, zoals het Grevelingenmeer in Zeeland en het Wierdense Veld in Overijssel opdoeken.

Europese natuur
Minister Carola Schouten van landbouw had onlangs nieuws voor de partijen die natuur wilden schrappen. In een Kamerbrief haalde zij de twee opties aan waaronder Brussel het ontnemen van een Natura 2000-status toestaat. “Geen van de Nederlandse Natura 2000-gebieden voldoet aan deze criteria. Daarmee zijn er op dit moment geen mogelijkheden om het aantal Natura 2000-gebieden in Nederland te verminderen.” Natura 2000 ontstond in 1992, toen de Europese Commissie naast de al bestaande vogelrichtlijn (1979), ook een habitatrichtlijn invoerde. Die moet bedreigde plant- en diersoorten in hun leefgebieden beschermen en ervoor zorgen dat Europese natuur meer aansluit. Op die manier kunnen dieren, zoals recentelijk de wolf, zich verspreiden over het continent. Omdat dieren en planten zich nu eenmaal bar weinig van landsgrenzen aantrekken, is het idee dat Europa zich beter met de natuur bezig kan houden, dan de afzonderlijke lidstaten. Inmiddels telt Natura 2000 26.000 beschermde gebieden, goed voor bijna een vijfde van de oppervlakte van de Europese Unie. Ongeveer 9,5 procent van de Europese wateren valt onder Natura 2000. Momenteel heeft Nederland 160 Natura 2000-gebieden. Met 5200 natuurgebieden is Duitsland koploper. Maar goed, dat land is ook een stukje groter…

Postzegelnatuur
Nederland heeft veel kleine lapjes natuur, in de wandelgangen ook wel bestempeld als ‘postzegelnatuur’, maar dat heeft Nederland in feite aan zichzelf te wijten door de wijze waarop destijds de begrenzing van Natura 2000-gebieden werd vastgesteld. In een digitale bijdrage over de stikstofcrisis van het dagblad Trouw las ik daar het volgende over. “Tekenend voor het beleid rond Natura 2000 is de streep die het eerste kabinet-Rutte zette door de verbindingszones tussen verschillende natuurgebieden. In de zogeheten Ecologische Hoofdstructuur moesten corridors de Nederlandse natuur verbinden, zodat er een groter, robuuster natuuroppervlak zou ontstaan. Daardoor konden ook dieren zich makkelijker van het ene naar het andere Natura 2000-gebied bewegen. Toenmalig staatssecretaris Henk Bleker schrapte het plan. Te duur, vond Bleker, die ook stukken natuur in de verkoop wilde doen.” Het schrappen van natuur staat echter haaks op de keuzes die Nederland maakte bij de totstandkoming van Natura 2000. Nederland liet de Europese Commissie toen juist weten voor welke soorten er wél plek is.

Meer natuur
Volgens Europese regels mogen natuurgebieden alleen verdwijnen als er fouten zijn gemaakt bij de aanwijzing of als een gebied niet meer te redden valt. Daarmee lijkt de lobby van Nederland in Brussel om natuur te schrappen niet echt realistisch. Om sommige dieren en planten in Nederland te behouden is het volgens het Planbureau voor de Leefomgeving nodig om een forse uitbreiding van natuur in ons land te realiseren. Tussen die natuurkernen zou dan tevens sprake moeten zijn van verbindingszones en dan zijn we toch weer terug bij de Ecologische Hoofdstructuur aangekomen, of iets wat daar toch weer heel veel op lijkt…