Alle berichten van jvanderneut

hutfotografie in zuid-Frankrijk

Vogelfotografie vanuit hutten in ons land is momenteel erg populair. De onderkomens staan soms al maanden vol geboekt. Via de website van Glenn Vermeersch maakte ik onlangs gebruik van diverse hutten in Zuid-Frankrijk. Een vliegticket naar Toulouse is snel geboekt, maar reizen in coronatijd brengt nogal wat gedoe met zich mee.

Naar het hotel in Sougraigne
Zo is er de vaccinatie-verplichting en daar bovenop kwam nog eens een pcr-test, waar de douaniers bij aankomst in Frankrijk overigens wel naar vroegen. Met een huurauto vanuit Toulouse voert de weg naar Sougraigne, in het departement Aude, een rit van bijna twee uur. Er is bij de aankomst in Sougraigne tijd over, dus gelijk maar naar contactman Philippe van der Steichel gereden in Saint-Juste-et- le Bézu, een gehucht van een paar huizen. Hem vinden lukt niet gelijk, een mevrouw in een naburig dorp weet het echter en wijst de weg. Achteraf was Sougraigne niet de ideale uitvalsbasis, zeker niet vanwege de bergruggen waar iedere ochtend en avond omheen diende te worden gereden. Er zijn bovendien geen gelegenheden om iets te eten. Vanuit dat standpunt was accommodatie in Callian boeken beter geweest.

In de hutten
De volgende ochtend bracht Philippe mij naar een hut om bijeneters te fotograferen. Een keurig onderkomen, met uitzicht op twee dode boomtakken op een paar meter afstand en omlijst door een machtige vallei. Bijeneters vliegen er voldoende, maar strijken die ochtend niet neer op de bewuste takken. Beide takken staan niet in de directe omgeving van een kolonie. Later in de week landt er tijdens zo’n sessie wel een bijeneter in de opgestelde takken. Vlak bij de woning van Philippe ligt een drinkpoel, waar putters en groenlingen regelmatig een bad nemen. Zo af en toe verschijnt er een baardgrasmus, die de karakteristieke ‘Sylvia’ houding aanneemt, met de staart verticaal

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is G8A2392_website.jpg
Bij de drinkpoel nam een baardgrasmus regelmatig een kijkje. (foto; Jacques van der Neut)

omhoog dus. Verder scharrelt er vooral het bekende spul zoals koolmees, vink, grote bonte specht en gaai. De hut is half ingegraven waardoor je op hetzelfde niveau zit met het ondiepe water. Uit een ingegraven slang sijpelt water om het niveau in de poel op peil te houden. In de loop van de week zit ik meerdere keren bij deze poel, met zeer wisselende resultaten. Zo heb ik eenmalig een cirlgors zeer dichtbij, maar de algemenere soorten bepalen toch de toon: grote bonte specht, koolmees, merel en roodborst. Sessies in de zogenaamde ‘karrenhut’, leveren niets op. Er vliegt een zwarte kraai over en er dendert een wild zwijn voorbij. Voor deze week bracht ik een zwaar statief mee en een 500mm. Beide attributen gebruik ik echter niet. In iedere hut zijn namelijk bodemplaten aanwezig.

Oog in oog met steenmarters
Op een avond staan er steenmarters op het programma. Pierre, een man met een gegroefd gelaat, vertelt met passie over de steenmarters rondom zijn huis. Zijn verhaal ondersteunt Pierre met de nodige handgebaren. Een mooie vent. In de omgeving liggen grote rotsblokken met veel ondergroei. Een ideale woon- en leefomgeving voor steenmarters. “Ils sont partout” (‘Ze zitten overal’) verduidelijkt Pierre. Langs zijn huis stroomt een rivier en via een hangbrug loopt hij mee naar een houten hut aan de overkant. Voor het geluidsdichte onderkomen staat een tafel van zo’n twee bij vier meter. Op de tafel liggen stenen en diverse boomtakken met gaten en holten. In de boom er boven hangt een

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is G8A2583_website.jpg
Steenmarters bewegen razendsnel, maar staan ook regelmatig stil. (foto; Jacques van der Neut)

lichtsnoer, waarvan de sterkte met een schakelaar in de hut kan worden opgeschroefd of getemperd. Pierre doet de deur van de hut dicht en dan begint zoals altijd, het Grote Wachten… De steenmarters hebben hier een leuke gewoonte ontwikkeld, ze komen namelijk vroeg, bij daglicht! En warempel, rond een uur of acht komt de eerste, zoals Pierre had

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is G8A2620_website.jpg
Ze speuren regelmatig de omgeving af. (foto; Jacques van der Neut)

gezegd. Het dier loopt snel, maar stopt om de paar meter om de omgeving te verkennen en verdwijnt dan weer. Kort daarop komen er drie steenmarters, die de boomtakken op de opgestelde tafel minutieus onderzoeken. Ze kruipen overal vliegensvlug in en uit, maar de dieren kijken regelmatig om zich heen. Met de Canon 100-400mm is het prima te doen. Locaties om steenmarters te fotograferen zijn er volgens mij niet veel. In Nederland kun je er een huren via Wildernistrek en dan ken ik nu deze locatie in Zuid-Frankrijk. Uit gesprekken met Pierre blijkt dat deze setting soms ook hele bijzondere gasten trekt… Pierre werkt namelijk met wildcamera’s en soms staan er beelden op van bezoekende genetkatten, sierlijke roofdieren met een gevlekte vacht en een lange staart!

Vale gieren van heel dichtbij
De sessies met vale gieren zijn ronduit spectaculair. Dergelijke taferelen ken ik uit Portugal en Spanje. De hut van Philippe, van waaruit je die machtige vogels van zeer dichtbij kunt bekijken en fotograferen, is een belevenis op zich. De vogels staan op een meter afstand en kijken je daarbij zeer indringend aan. Soms slaan de enorme vleugels tegen je hut, waarbij de vogels zich verdringen om het uitgelegde vlees zo snel mogelijk naar binnen te werken.

in coronatijd naar de grensmaas

Recent las ik een rapport over de ecologische resultaten van 30 jaar natuurontwikkeling rondom de Grensmaas. Voor mij de aanleiding om daar maar eens een kijkje te gaan nemen. Als uitvalsbasis kozen mijn vrouw en ik voor Thorn.

‘Take away’
Een hotel boeken was zo gedaan, maar het gedoe er omheen, in verband met corona, maakte het allemaal niet gezelliger. Alle kroegen uiteraard gesloten en onderweg koffie met ’take away’ en opdrinken in je auto.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is Grensmaas1-1024x695.jpg
De Grensmaas in de omgeving van Ziepbeek (Vlaanderen). foto: Jacques van der Neut

In je hotel eten en drinken begon heel veel te lijken op een logistieke operatie; bellen met de receptie en zeker acht keer de trappen of en af met je dienblad in je handen. ’s Morgens hetzelfde verhaal; naar beneden om het ontbijt op te halen en vervolgens de resten weer terug brengen. Alles op je kamer op eten. Maar goed, het hoort er in deze tijd allemaal bij. Helaas…

Grindrivier
In opdracht van de Provincie Limburg (NL) verscheen in
mei 1991 het rapport ‘Toekomst voor een grindrivier’. Daarin
beschreef bureau Stroming de mogelijkheden voor natuurontwikkeling in relatie tot grindwinning langs het zuidelijk
Maasdal, met speciale aandacht voor het 45 kilometer lange,
ongestuwde traject van de Grensmaas tussen Maastricht
en Maaseik. Dit plan kwam indertijd mede voort uit beleid
van de Nederlandse overheid voor ecologisch herstel van
de grote rivieren, waaronder de Maas. De uitwerking van
het plan kreeg een enorme impuls met de twee extreme
Maas-hoogwaters van 1993 en 1995. De voorziene rivierverruiming kan immers zorgen voor meer hoogwaterveiligheid. Ook voor de Vlaamse zijde was intussen in 1994 een plan opgesteld: ‘De Levende Rivier’. In samenwerking met Vlaanderen is vervolgens in 1998 een grensoverschrijdend plan uitgewerkt, waarin ook de kansen voor recreatie en toerisme onder de aandacht kwamen. In het plan ‘De Levende Grensmaas’ is een gezamenlijke doelstelling geformuleerd
voor de ontwikkeling van zo’n 3.000 hectare riviernatuur.

De Grensmaas bij Ziepbeek in Vlaanderen. foto: Jacques van der Neut

Referentiegebied
Bij de voorbereidingen keek men met een schuin oog naar de Allier in Frankrijk. Deze prachtige, meanderende grindrivier voegt zich ter hoogte van Nevers bij de Loire en vormt voor de plannen rondom de Grensmaas, een uitstekend referentiegebied. De Grensmaas is de enige grindrivier in de lage landen. Omdat het een regenrivier is, kunnen de afvoeren sterk schommelen: lage afvoeren van 10 kuub per seconde komen voor tijdens lange, droge perioden. Het is mogelijk om bij een lage waterstand, van de ene oever naar de andere te lopen. Bij een extreem hoogwater kan er echter wel 3.000 kuub per seconde door de Grensmaas heen bulderen. Onder zulke omstandigheden is de rivier in staat grote hoeveelheden grind en zand te transporteren. Dankzij het aanzienlijke verhang (circa 45 centimeter per kilometer) en het ontbreken van stuwen, is er meer stroming in de Grensmaas dan in de andere trajecten van de Maas.

Rapport Grensmaas
Via allerlei gehuchten komen we bij de Grensmaas. We zijn in de omgeving van Ziepbeek, in Vlaanderen. De Grensmaas stroomt behoorlijk en het is duidelijk dat het water kort geleden veel hoger stond. In bijna alle struiken en bomen hangen allerlei gekleurde, repen plastic. Zwerfvuil is iets waar alle rivieren mee te maken hebben. Helaas. Terwijl mijn vrouw en ik daarover praten, stopt er een auto achter ons en

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is Omslag-rapport-Grensmaas.jpg

twee mannen stappen uit. Ze pakken allerlei spullen uit de auto, zoals lange stokken en ringen, die ik even aanzie voor een leefnet. Sportvissers? Nee, zeer zeker niet! Kort daarop beginnen de twee mannen in de omgeving met een lange knijper, zwerfvuil te verzamelen en stoppen dat in een meegenomen vuilniszak! Tegenwoordig zie je dat wel meer, mensen die oevers en wegstroken ontdoen van zwerfvuil. Er zijn zelfs trajecten in het rivierengebied, waar tientallen vrijwilligers op gezette tijden al het zwerfvuil oprapen en verwijderen. Ik had graag de Grensmaas gezien, waarbij de gelijkenis met de Allier treffend in beeld zou komen. Daar was de waterstand op dit ogenblik echter te hoog voor. Nog maar eens een keer terug in de zomer, wanneer er sprake is van lagere waterstanden. Hopelijk zijn we dan ook voor een groot deel van het coronaspook verlost. Het rapport over de ecologische resultaten die geboekt zijn in de Grensmaas , kunt u hier bekijken.