Alle berichten van jvanderneut

Noorderdiepzone; toch nog van boerenland naar waterland

Het zandlichaam naast de Zuidbuitenpoldersekade. (foto: Jacques van der Neut)

Na al die jaren is het er dan toch nog van gekomen: de Noorderdiepzone op het Eiland van Dordrecht is in uitvoering! Op dit moment is het er heerlijk rustig vanwege de bouwvak. Afgelopen week maakte ik een flinke wandeling door het toekomstige natuur- en recreatiegebied, in dit geval over het zandlichaam van de Zuidbuitenpoldersekade, waar straks een fietspad op komt te liggen.

De stengels van perzikkruid kleuren donkerrood. (foto: Jacques van der Neut)

Zandlichaam
Het opgebrachte zandlichaam is een mooie gelegenheid om je kennis van pioniers weer eens op te halen. Natuurlijk staan op zo’n strook vooral soorten waarvoor iedereen zo’n beetje zijn neus optrekt: harig wilgenroosje, Canadese fijnstraal, zwarte nachtschade, klaproos en bezemkruiskruid. Menigeen zal het over een kam scheren als onkruidOp zo’n zandige ondergrond zijn de ganzenvoeten natuurlijk ook van de partij. Melganzenvoet en rode ganzenvoet staan er massaal, net als perzikkruid en bijvoet. Hier en daar ontluikt zelfs een enkele zonnebloem. Soorten zoals grote- en smalle weegbree, speerdistel, citroengele honingklaver en kamille kom ik ook vaak tegen. Al die planten en ruigtekruiden trekken veel vlinders aan; naast tientallen distelvlinders, noteer ik kleine vos, groot koolwitje, dagpauwoog, icarusblauwtje en bruin zandoogje. Zo’n zandstrook is tevens een uitgelezen locatie voor libellen. Het zonlicht reflecteert op het zand en creëert op deze manier een ideaal leefgebied voor gewone oeverlibel en diverse soorten heidelibellen. Over de vlakte ruigtekruiden zweeft een bruine kiekendief en naast de zandige dijk hoor ik zelfs de karakteristieke roep van een kwartel! De roep van deze akkervogel hoorde ik nog niet eerder in Polder de Biesbosch. Dat is ook niet vreemd. Bij het reguliere, agrarische beheer krijgt zo’n soort nauwelijks een kans, maar als het agrarische beheer verdwijnt en de boel verruigt dan verschijnen deze soorten spontaan.   

Massale opslag van akkermelkdistel. (foto: Jacques van der Neut

Gifspuit
Tijdens mijn wandeling trekt een grote, gele plek in het voormalige, agrarische land mijn aandacht. Eerst maar terug over de zandige dijk en dan vervolgens op pad naar al dat geel. Terwijl ik er naar toe loop, passeer ik een perceel met raaigras, vanwege de uniformiteit niet bepaald een gewas om lang bij stil te blijven staan… Er groeit niets anders, er bloeit niets en ik hoor er niets. Snel door. Onderweg naar dat gele gewas loop ik over een perceel met klein kruiskruid. Er is vorming van vruchtpluis maar al die stengels vertonen een opvallend kronkelig uiterlijk; hier is met gif gespoten, dat is duidelijk! Kort daarop ben ik bij het opvallend geel gekleurde perceel. Het is massale opslag van akkermelkdistel en vormt een mooi contrast met de paarse, verderop bloeiende akkerdistels. Het wemelt er van de gele kwikstaarten, groenlingen en putters. Als de bouwvak voorbij is zal deze vlakte ongetwijfeld ook de gifspuit krijgen, dat zit er dik in. Vreemd, hier is immers toch sprake van natuurontwikkeling en de spontaan opkomende natuur met bijbehorende vogels en vlinders krijgt de gifspuit…  

 

 

Imposante, steile rotskliffen langs de Douro

Steile rotskliffen langs de Douro. (foto; Martijn van der Neut)

Het district Guarda in Oost-Portugal grenst aan Spanje. Het gebied kenmerkt zich door olijf- en amandelboomgaarden. De Douro slingert zich er doorheen en in de omringende, steile rotskliffen broeden vale gier, aasgier en steenarend. Op een zonovergoten dag maken wij een vaartocht langs de duizelingwekkend hoge rotskliffen.

De Douro
De Douro (Portugees) of Duero (Spaans) is een rivier in het noorden van Portugal en de Spaanse autonome regio Castilië en León. Douro betekent ‘Gouden rivier’. De rivier ontspringt op 2200 meter hoogte in de Sierra de la Demanda, ongeveer 50 kilometer ten noordwesten van Soria en mondt bij Porto uit in de Atlantische Oceaan. De Douro heeft een totale lengte van 897 km en het stroomgebied van deze rivier bestaat uit zo’n 98.160 km² en behoort daarmee tot de grootste stroomgebieden van het Iberisch Schiereiland. De rivier is bijna helemaal gestuwd. Wij rijden naar La Casa das Arribas bij Bemposta, een autorit van zo’n slordige 130 kilometer waar wij gezien de smalle binnenwegen, bijna twee uur over doen. Ons verzamelpunt ligt inderdaad bij een op een heuvel gebouwd huis, (‘Het hoge Huis’). We maken kennis met de schipper en we stappen weer in onze auto en volgen hem over steile kiezelpaadjes omlaag naar de Douro. Kort daarop komen we aan bij een drijvende steiger, waaraan een schuit met een platte bodem ligt afgemeerd. Het is zoals ik verwachtte echter geen electrische boot, maar een met een reguliere buitenboordmotor.

Steenarend. (foto: Jacques van der Neut)
Vale gier. (foto: Jacques van der Neut)

Steile rotskliffen
De touwen gaan los en met een aardig vaartje varen we over een deel van de afgedamde Douro. Rotszwaluwen en roodstuitzwaluwen vliegen overal. Tegen de bijzonder steile rotsformaties zijn tientallen nesten van huiszwaluwen geplakt. Groepjes alpengierzwaluwen scheren heen en weer. Op een gegeven ogenblik vliegt er inééns een zwarte ooievaar. Van de schipper begrijp ik dat de vogel er nestelt. Het was leuk geweest als hij dat van te voren even had gezegd… Ook als we langs de loodrechte rotskliffen varen zit de vaart er (helaas) behoorlijk in. We passeren diverse gigantische nesten van vale gieren. De locaties zijn van grote afstand herkenbaar aan de witgescheten rotsen. We zien ook diverse nissen waar volgens onze gids aasgieren in nestelen. Tijdens de vaartocht vliegen ijsvogel en torenvalk voorbij. Als er een steenarend voorbij komt zeilen, wordt de boot stilgelegd. De vogel heeft een opvallend gevlekt verenkleed.

Castelo Rodrigo
De Spanjaarden en de Portugezen schijnen in deze grensstreek in het verleden behoorlijk met elkaar te hebben geknokt. In Castelo Rodrigo wordt een feest gehouden, met de ontvoering van een paar nonnen als rode draad. Een groot aantal mensen is verkleed in Middeleeuwse kledij. Het totaal wordt omlijst door de nodige eetkraampjes met allerlei lekkernijen en de nodige muziek. Een mooi schouwspel dat wordt beheerst door stoere kasteelmuren, die geelachtig worden belicht door spotlights. In dat schijnsel scheren een paar nachtzwaluwen heen en weer. Spookachtig komen zij uit de duisternis inééns tevoorschijn en zweven dan over en langs de festiviteiten. De vogels jagen in de spotlights op nachtvlinders, die op hun beurt weer door het licht worden aangetrokken. Het lawaai en het rumoer lijkt de nachtzwlauwen niets te doen. Tenmiste, tot middernacht dan want dan gaat er het nodige vuurwerk de lucht in. Bij de eerste vuurpijlen en enorme knallen reageren de nachtzwaluwen schrikachtig en verdwijnen daarna spoedig uit beeld.